جلوگیری از پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان چیست؟
جلوگیری از پوسیدگی دندان ،زمانی که مینای دندان یا همان لایه رویی و سخت دندان دچار آسیب هایی مانند تغییر رنگ یا تخریب شود، پوسیدگی دندان رخ داده است. برای خراب شدن دندانها نمی توان سن مشخصی را تعیین کرد و ممکن است در هر سنی برای افراد رخ دهد. پس توجه به دندان در تمام سنین ضروری و مهم است.
یکی از مواردی که بیشتر پوسیدگی ها را ایجاد می کند تولید اسید توسط باکتری های پلاک است. این باکتری ها در سطح دندان قرار دارند و زمانی که مواد شیرین با آنها تماس پیدا می کنند با فعالیت بیشتری اسید تولید می کنند. قرارگیری اسید تولید شده در سطح دندان عامل خرابی یا به اصطلاح کرم خوردگی دندان می شود. این نوع پوسیدگی در کودکان رایج است.پوسیدگی دندان از ناحیه اتصال لثه و دندان نیز زمانی رخ می دهد.
انواع پوسیدگی دندان
ساختمان پزشکان مشهد،برای انجام فرآیند بهتر درمان و همچنین ثبت اطلاعات، وضعیت خرابی دندان را در کلاس های مختلف دسته بندی می کنند. این دسته بندی ربطی به اهمیت مراجعه به متخصص ندارد و شما با مشاهده اولین نشانه های پوسیدگی دندان باید به دکتر مراجعه کنید. کلاس بندی پوسیدگی دندان به صورت زیر است:
- کلاس ۱: پوسیدگی های قابل مشاهده در سطح
آن دسته از پوسیدگی ها که به راحتی قابل مشاهده هستند و روی سطوح دندان رخ می دهند. پوسیدگی کلاس یک بیشتر در دندان های انتهایی دهان که فرآیند جویدن را انجام می دهند، اتفاق می افتد. افرادی که دچار این نوع از خرابی دندان باشند، در سطح درگیر شونده دندان ها برای جویدن غذا، حفره ها و تیرگی هایی را مشاهده می کنند. - کلاس ۲: پوسیدگی های غیرقابل مشاهده در سطح
اگر آسیب دیدگی و خرابی دندان در دیواره های کناری دندان های انتهایی مانند دندان آسیاب اتفاق بیافتد، به آسانی و با چشم نمی توان آنها را دید. این نوع پوسیدگی ها احتمال تخریب دو دندان را به صورت همزمان افزایش می دهد. - کلاس ۳: پوسیدگی بین دندانی
پوسیدگی غیر قابل مشاهده اگر در دندان های جلویی فرد اتفاق بیافتد و دیواره کناری این دندان ها را درگیر کند در کلاس ۳ قرار می گیرند. پوسیدگی ایجاد شده در دیواره ها در این کلاس به سطح بالایی و لبه های دندان نمی رسد.
به صورت گسترده و در سطح بالایی دندان ها رخ می دهد و حجم پوسیدگی به مراتب از کلاس ۱ بیشتر است.
علت پوسیدگی دندان
زمانی که ما نسبت به زمینه و سبب این بیماری آگاهی کافی را داشته باشیم، به راحتی می توانیم خیلی از دلایل پوسیدگی را حذف کنیم و به سالم ماندن دندان هایمان بیشتر کمک کنیم، برخی از عوامل اصلی خراب شدن دندان عبارتند از :
عدم بهداشت دهان
در نیم ساعت ابتدایی بعد از خوردن و آشامیدن بهترین بستر برای فعالیت باکتری ها فراهم است تا عامل تخریب دندان شوند، عدم انجام به موقع مسواک و نخ دندان، این زمان را ایجاد می کنند که دندان تحت تاثیر باکتری ها پوسیده شود.
خشک بودن دهان
خشکی دهان اثرگذاری اسید تولید شده توسط باکتری پلاک را افزایش می دهد، این درحالی است که بزاق دهان با رقیق کردن اسید، تاثیر آن را خنثی می کند. پس باید محیط دهان خشک نماند تا عاملی برای پوسیدگی دندان نباشد.
خالی شدن یا شکستگی دندان
اگر دندانی به دلایل مختلف شکسته شود و یا درون آن خالی شده باشد، باید سریعا جهت درمان اقدام کنید، عدم درمان به موقع باعث می شود در حفره ایجاد شده پوسیدگی رخ دهد و دندان به کلی تخریب شود.
علائم و نشانه های پوسیدگی دندان
در دسته بندی انواع خراب شدن دندان متوجه شدیم که خیلی از پوسیدگی ها با چشم قابل مشاهده نیست و نمی توان از همان ابتدا به آنها پی برد. به همین خاطر معاینه های دوره ای توصیه می شود. در مراحل بالاتر خرابی دندان، نشانه های چون خشکی دهان، بوی بد دهان، حساسیت دندان به نوشیدنی های سرد و گرم، حساسیت به شیرینی، درد دندان، تب، تورم، آبسه دندان و … می باشد.از نظر ظاهری نیز در مراحل شدید شدن خرابی دندان تغییر رنگ آن از سفیدی به تیرگی و همچنین تخریب و شکسته شدن دندان قابل مشاهده است.
محصولات پیشگیری کننده از پوسیدگی
این نوع از پوسیدگی در سطوح صاف دندانی نزدیک شیار لثه و یا در نواحی بین دندانی ایجاد می شود. استفاده صحیح از مسواک و همچنین نخ دندان نقش مهمی در پیشگیری از چنین پوسیدگی هایی دارد.
شما می توانید از لوازم و محصولات متعددی برای پیشگیری از ایجاد پوسیدگی دندان استفاده کنید. اصلی ترین وسیله برای پیشگیری از پوسیدگی دندان یک مسواک با کیفیت است. مسواک برقی نیز در این راستا می تواند به شما کمک کند. با استفاده از اطلاعات و مقالات این وبسایت و همچنین مشورت با دندانپزشک میتوانید بهترین وسیله را برای خود انتخاب کنید.
درمان پوسیدگی دندان
اینکه خرابی دندان فرد در چه مرحله ای باشد، روش های درمان نیز متفاوت می باشد. مهمترین راه های درمانی در این زمینه عبارتند از :
رفع پوسیدگی دندان با پر کردن
در مرحله های ابتدایی، میزان تخریب بسیار سطحی و کم است و عاج دندان سالم می باشد. در چنین شرایطی با کمک پر کردن دندان آن را ترمیم می کنند. به این صورت که حفره های ریز ایجاد شده با مواد ترمیمی پر می گردد.
تقویت دندان پوسیده با روکش
وقتی که دیواره های دندان توانایی نگه داری مواد پر کننده را نداشته باشند، از روکش دندان استفاده می شود. متخصص ابتدا بافت تخریب شده را بر میدارد و پس از ترمیم، در لایه نهایی از روکش های سرامیکی یا با جنس های دیگر، استفاده می کند.
بیشتر بخوانید:چگونه دندان های کج خود را صاف کنیم؟
عصب کشی
زمانی که تخریب به بافت زیرین عاج دندان برسد و پالپ را دچار آسیب کند، ابتدا متخصص با عصب کشی درد های ایجادی در این قسمت را از بین می برد و سپس مراحل پر کردن یا روکش گذاری را انجام می دهد.
کشیدن دندان
اگر متخصص تشخیص دهد که هیچ کدام از راه های بالا جوابگوی میزان خرابی دندان نیست، ابتدا آن را می کشد و از روش های درمانی دیگر مانند ایمپلنت برای جایگزین استفاده می کند. روش های جایگزینی زیادی برای دندان های کشیده شده وجود دارد که بستگی به نوع دندان، تعداد دندان های کشیده شده و … دارد.
درمان خانگی پوسیدگی دندان
تامین مواد معدنی، ویتامین ها و شرایط بهداشتی سالم بهترین راه کار خانگی جهت سلامتی دندان ها می باشد. کمبود ویتامین D از جمله مواردی است که دندان آسیب پذیری بیشتری دارد، پس با قرار دادن مواد دارای این ویتامین در برنامه غذایی می توان تا مقدار زیادی از ادامه خراب شدن دندان جلوگیری کرد.
روزانه دو بار مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. استفاده از خمیردندان مناسب محیط دندانها را از باکتری ها پاک سازی می کند و نمی گذارد به ادامه تخریب دندان بپردازند.
چه کسانی دچار پوسیدگی دندان میشوند؟
خرابی دندان فقط محدود به کودکان و افراد مسن نیست، بلکه تمام افراد جامعه در معرض این بیماری قرار دارند. اگر فردی موارد زیر را داشته باشد، مطمئنا گزینه مناسبی برای این بیماری می باشد :
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- مصرف بالای خوراکی ها و نوشیدنی های شیرین
- کاهش بزاق دهان و خشکی زیاد آن
- عدم مصرف ویتامین D به مقدار مناسب
- عدم مصرف مواد و آب دارای فلوراید
- مصرف زیاد نوشیدنی های گاز دار حاوی قند و هیدروکربنات
- عدم ترمیم دندان شکسته شده یا آسیب دیده
پرسش های متداول
دهانشویه ها از محصولات بهداشتی پر طرفدار می باشند که برای رفع بیماری های دهان و دندان مانند از بین بردن بوی بد دهان، حفظ بهداشت دهان و دندان، تسکین درد های دهانی ناشی از میکروب و آفت، کاهش ابتلا به پوسیدگی و سوزش های دهان و زبان استفاده می شود. در صورت مصرف خودسرانه و طولانی مدت دهانشویه ها می تواند به سلامت دندان ها آسیب جدی وارد کند. یکی از شایع ترین عوارض آن تغییر رنگ دندان ها به ویژه دندان های جلویی می باشد. مدت زمان استفاده از دهانشویه اهمیت فراوانی دارد و باید حتما زیر نظر دندانپزشک متخصص باشد.
زمان شروع درمان ارتودنسی دندان ها با توجه به نوع ناهنجاری های دندانی و استخوانی، برای هر فرد متفاوت است. اما از آنجایی که پس از دوران بلوغ و کودکی رشد و شکل گیری استخوان ها کامل می شود، ارتودنسی دشوارتر شده و زمان زیادی به طول می انجامد. بنابراین توصیه می شود اگر نیاز به مرتب سازی، اصلاح کجی و نافرمی دندان های کودکان خود دارید، بهتر است در سنین پایین و قبل از بلوغ انجام دهید. بهترین زمان برای دختران 9 سالگی و برای پسرها 11 سالگی می باشد.
از آنجایی که حفظ بهداشت دهان و دندان اهمیت فراوانی دارد، یافتن یک دندانپزشک متخصص خوب بسیار حائز اهمیت است. معیار های زیادی برای انتخاب یک دندانپزشک متخصص خوب وجود دارد که با دانستن و در نظر گرفتن هر یک از آنها می توانید متخصص مورد نیاز خود را بیابید. چند مورد از معیار هایی که باید در نظر داشته باشید عبارتند از:
میزان و نوع تخصص دندانپزشک
احساس مسئولیت در قبال بیماران خود
میزان اعتبار و شهرت دندانپزشک در میان افراد
داشتن مهارت ارتباطات
دریافت هزینه معقول
احساس رضایت درونی بیماران از مراجعه به دندانپزشک.
بله. شیرینی ها و غذاهای حاوی اسید مانند آب نبات و نوشابه، می توانند به دندان بچسبند و منجر به ایجاد پوسیدگی و حفره شوند. سیگار کشیدن و جویدن تنباکو نیز می تواند باعث سرطان دهان و بیماری لثه شود. بهتر است این عادات مضر را به حداقل برسانید و با ایجاد یک سبک زندگی سالم، در حفظ سلامتی خود بکوشید.
با پیشرفت فناوری،دستگاه های اشعه ایکس امروزی، اشعه بسیار کمتری آزاد می کنند و نسبت به گذشته ایمن تر هستند. تصویربرداری اشعه ایکس به دندانپزشک شما کمک می کند تا با ساختار فیزیولوژیک و آناتومی فک و حفره دهان شما به خوبی آشنا شود. بدین ترتیب درمانی مناسب با وضعیت و متناسب با ویژگی های جسمانی شما تجویز خواهد شد.
تصویربرداری اشعه ایکس مورد نیاز برای دندانپزشکی، معمولا محدود به اوقات خاصی در سال است؛ مثلا پیش از انجام جراحی، برای چکاپ سالیانه یا بررسی وضعیت لثه های شما. اکثر بیماران بالغ هر سال عکسبرداری با اشعه ایکس و هر چهار تا پنج سال یک سری تصویربرداری کامل دهان انجام می دهند؛ اما افرادی که بیشتر در معرض مشکلات پوسیدگی دندان هستند ممکن است هر شش تا 18 ماه به تصویربرداری اشعه ایکس نیاز داشته باشند. این چند نوبت قرار گرفتن در مقابل اشعه ایکس کاملا امن بوده و هیچ آسیب قابل ملاحظه ای به شما وارد نخواهد کرد.
تا بعداً از درمان های بزرگتر و پرهزینه جلوگیری شود. در یک چکاپ روتین، دندانپزشک با تمیز کردن جرم دندان ها شروع می کند. سپس نقاطی را روی سطوح و نزدیک لثه با ابزارهای مخصوص بررسی می کند. توصیه می شود هر 6 ماه یکبار یا بیشتر توسط دندانپزشک معاینه شوید. دندانپزشکان حاضر در کلینیک دندانپزشکی نعمت الهی به شما احساس آرامش می دهند و به شما با جزئیات توضیح خواهند داد که باید انتظار چه چیزی را داشته باشید. تیم باسواد و حرفه ای ما، در تمام مراحل درمان کنار شما خواهند بود.